Vì vậy, theo ông Tuấn, giải pháp cần làm ngay lúc này là thay thế những cán bộ ấy bằng những cán bộ tốt, có đủ tâm huyết và trách nhiệm. "Vì chúng ta không thiếu những cán bộ tốt", ông Tuấn nhấn mạnh.

"Giống như trong bóng đá, khi các huấn luyện viên trưởng vì sự phát triển của cả đội bóng và vì màu cờ sắc áo, họ sẵn sàng thay người, khi quan sát thấy cầu thủ của mình thi đấu kém hiệu quả", ông Tuấn so sánh.

Tuy nhiên, về lâu dài, ông Tuấn cho rằng, ngoài Kết luận số 14 của Bộ Chính trị về chủ trương khuyến khích, bảo vệ cán bộ dám nghĩ, dám làm vì lợi ích chung, Quốc hội, Chính phủ cần chỉ đạo rà soát, hoàn thiện hệ thống pháp luật, nhất là các quy định pháp luật liên quan đến công chức, viên chức, đảm bảo tính đồng nhất, không chồng chéo, mâu thuẫn… để làm cơ sở khuyến khích, bảo vệ những cán bộ dám nghĩ, dám làm, vì lợi ích chung.

Với nhóm thứ 2 gồm những cán bộ sợ vi phạm pháp luật nên không dám làm, ông Tuấn cho rằng đây là nhóm cán bộ chiếm số đông trong số cán bộ sợ trách nhiệm. "Chính họ đã tạo ra những hạn chế nêu trên. Đây cũng là trở lực lớn nhất gây tắc nghẽn công việc trong toàn hệ thống", ông Tuấn nhận xét.

Ông Tuấn cũng phân tích, có 2 nguyên nhân khiến những cán bộ này lo sợ vi phạm pháp luật.

Cán bộ sợ trách nhiệm là một hạn chế được cả Chính phủ, Quốc hội nhắc tới khi đánh giá tình hình phát triển kinh tế - xã hội

Đầu tiên là một số văn bản quy định pháp luật hiện hành, nhất là các văn bản dưới luật còn thiếu tính đồng nhất, khó thực hiện, điển hình như cùng một nội dung quy định nhưng lại có 2 cách hiểu khác nhau. Hay cùng một nội dung công việc nhưng lại có 2 văn bản dưới luật hướng dẫn thực hiện không đồng nhất.

"Tôi đã chứng kiến bên lề kỳ họp này, 2 vị đại biểu Quốc hội cùng tranh luận về một nội dung của một điều khoản luật đang còn hiệu lực. Cuộc tranh luận ấy đã làm cho tôi hết sức tâm tư và lo lắng, bởi lẽ nó đang xảy ra trong chính cơ quan lập pháp. Cho nên, không loại trừ khả năng sẽ xảy ra ở các cơ quan hành pháp, trong đó có cả cơ quan thanh tra, kiểm tra", ông Tuấn nêu, cho rằng tình trạng này có thể dẫn đến nhiều hệ lụy khác nhau cho các cán bộ thực thi công vụ.

Nguyên nhân thứ 2, theo ông Tuấn, là vừa qua công tác thanh, kiểm tra, phòng, chống tham nhũng, tiêu cực quyết liệt, hiệu quả. Có những vụ việc vi phạm pháp luật từ nhiều năm trước, đến nay được phát hiện và do mức độ vi phạm nghiêm trọng nên bị xử lý hình sự.

"Chính từ những vụ án này đã làm cho nhiều cán bộ lo sợ. Bởi lẽ, những cán bộ này đã từng làm các công việc tương tự vào những thời điểm trước đây. Từ đó, đã tạo ra hiệu ứng lây lan đến một số cán bộ khác, hình thành nên tâm lý ngần ngại, sợ sai, sợ bị xử lý kỷ luật, nhất là sợ bị xử lý hình sự", ông Tuấn lý giải.

Theo ông, trong số những cán bộ nói trên, không loại trừ có những cán bộ tâm huyết, có trách nhiệm nhưng họ không thể triển khai thực hiện công việc do sự bất cập, thiếu đồng nhất của các văn bản hướng dẫn.

Sửa đổi quy định, phân cấp phân quyền

Ông Tuấn đề nghị Quốc hội, Chính phủ cần quan tâm chỉ đạo khắc phục hạn chế về sự tồn tại của một bộ phận cán bộ sợ trách nhiệm. Theo đó, cần tập trung nghiên cứu rà soát, sửa đổi, bổ sung đầy đủ các nội dung quy định của pháp luật, đặc biệt là các văn bản dưới luật đảm bảo tính chặt chẽ, thống nhất, dễ áp dụng để khi căn cứ vào đó là có thể triển khai thực hiện ngay.

Thứ hai là đẩy mạnh phân cấp, phân quyền nhiều hơn nữa như Thủ tướng Chính phủ đã nhiều lần chỉ đạo nhưng đến nay vẫn chưa chuyển biến. Nếu thực hiện tốt công tác này sẽ giảm bớt áp lực, gánh nặng cho các cơ quan cấp trên, đồng thời tăng cường trách nhiệm cho các địa phương và cơ quan cấp dưới.

Theo ông Tuấn, muốn vậy cần xác định việc nào thuộc trách nhiệm của địa phương thì mạnh dạn phân quyền cho địa phương làm, địa phương sẽ chịu trách nhiệm trước pháp luật.

Đại biểu tỉnh Trà Vinh cũng đề nghị tiếp tục tăng cường kiểm tra, giám sát để hướng dẫn, nhắc nhở, đôn đốc thực thi công vụ có hiệu quả. Đồng thời, xử lý nghiêm các trường hợp cố tình vi phạm vì mục đích vụ lợi, cá nhân, kể cả việc xử lý trách nhiệm người đứng đầu các cơ quan ban hành văn bản quy phạm pháp luật gây ảnh hưởng, thiệt hại đến người dân và doanh nghiệp, gây cản trở sự phát triển kinh tế - xã hội của quốc gia.

Lê Hiệp