Quốc hội 'giữ' trần giá vé máy bay, sách giáo khoa

Chiều 19.6, Quốc hội thông qua luật Giá sửa đổi với 459 đại biểu tán thành (đạt tỷ lệ 92,91%). Luật Giá sửa đổi với 8 chương 75 điều, có hiệu lực thi hành từ 1.7.2024. Trước đó, Ủy ban Thường vụ Quốc hội có báo cáo lý giải việc chưa bỏ khung giá và để mặt hàng này theo cơ chế thị trường.

Hiện có 6 hãng hàng không khai thác các tuyến nội địa, nhưng thực tế vẫn do 3 hãng lớn nắm thị phần, trong đó Vietnam Airlines khoảng 35%, Vietjet Air 40% và Bamboo Airways 16%. Theo luật Cạnh tranh, thị trường này có tính cạnh tranh hạn chế, trước mắt Nhà nước vẫn cần công cụ quản lý giá dịch vụ hàng không nội địa để ổn định thị trường.

Khi các loại hình giao thông phát triển đồng bộ, nhiều lựa chọn cho người dân, sẽ tính toán quy định giá dịch vụ vận chuyển hành khách hàng không nội địa cho phù hợp.

Việc quy định giá trần vé máy bay vẫn bảo đảm quyền chủ động của doanh nghiệp. Bởi các hãng hàng không đang toàn quyền quyết định giá dịch vụ, trong đó có giá vé máy bay, chỉ riêng giá vé hạng phổ thông thì không được vượt giá trần.

"Nếu không quy định giá trần thì đồng nghĩa với việc Nhà nước bỏ công cụ điều tiết giá. Các hãng hàng không hoàn toàn có thể đưa ra giá vé máy bay cao với hạng vé phổ thông, nhất là các dịp lễ, tết, mùa du lịch nhu cầu đi lại tăng cao. Việc này ảnh hưởng đến người dân, nhất là người có thu nhập thấp khó có thể tiếp cận các dịch vụ hàng không, làm tăng chi phí xã hội", Ủy ban Thường vụ Quốc hội giải trình.

Bên cạnh đó, việc định giá sách giáo khoa cũng vẫn áp dụng giá trần song không quy định giá sàn. Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho rằng, sách giáo khoa là mặt hàng thiết yếu, đối tượng tiêu dùng rất lớn, và giá mặt hàng này tác động trực tiếp tới số đông người dân, trong đó có người thu nhập thấp.

Hiện các nhà xuất bản vẫn cộng chi phí phát hành sách, mức chiết khấu rất cao (28 - 35% giá bìa) khi tính giá sách giáo khoa, dẫn tới giá mặt hàng này bị đẩy lên cao so với thu nhập của nhiều người dân. Vì vậy phải có công cụ kiểm soát để không tác động tiêu cực đến người dân.

Về điện, luật cũng quy định Nhà nước vẫn định giá mặt hàng này. Ủy ban Thường vụ Quốc hội lý giải, định giá là biện pháp điều tiết với mức độ cao nhất của Nhà nước với giá hàng hóa, dịch vụ để đảm bảo các mục tiêu về hạn chế vị thế độc quyền, đời sống người dân.

Theo Điều 30 luật Điện lực, giá điện được điều chỉnh trên cơ sở các yếu tố chi phí và mức độ, thời gian thay đổi giá được xem xét trong bối cảnh điều kiện phát triển kinh tế - xã hội của đất nước, thu nhập của người dân.

Luật Giá sửa đổi được thông qua cũng bỏ thịt lợn, sữa cho người cao tuổi khỏi danh mục hàng hóa, bình ổn giá.

Mai Hà